Nhìn lại kỳ thi THPT Quốc Gia 2019: Giảm tiêu cực, tăng mối lo chất lượng

Theo đánh giá của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đến nay có thể khẳng định kỳ thi THPT Quốc Gia 2019 đã diễn ra nghiêm túc và thực chất, là cơ sở cho các trường sử dụng kết quả kỳ thi để xét tuyển đại học, cao đẳng. Với nhiều giải pháp đồng bộ và chặt chẽ, các nguy cơ tiêu cực đã giảm, song lại đặt ra bài toán nâng cao chất lượng dạy học ở bậc phổ thông, đặc biệt với môn lịch sử và tiếng Anh.

Hà Nội vẫn tổ chức thành công kỳ thi trung học phổ thông quốc gia 2019

Năm 2020 tiếp tục duy trì kỳ thi “hai trong một”

Tại hội nghị về công tác tuyển sinh trong kỳ thi THPT Quốc Gia 2019 do Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa tổ chức, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đánh giá: Kết quả kỳ thi trung học phổ thông (THPT) quốc gia năm 2019 đã phản ánh thực chất chất lượng dạy và học ở trường phổ thông, làm căn cứ để các trường đại học, cao đẳng yên tâm sử dụng trong việc xét tuyển. Kỳ thi đã cơ bản khắc phục được những hạn chế ở kỳ thi năm trước. Vì vậy, năm 2020, phương thức tổ chức kỳ thi “hai trong một” sẽ được duy trì.

2019 là năm thứ ba Bộ Giáo dục và Đào tạo giao sở giáo dục và đào tạo các tỉnh, thành phố chủ trì phối hợp với các trường đại học, cao đẳng tổ chức kỳ thi, với hai mục đích: Vừa để xét công nhận tốt nghiệp THPT, vừa làm căn cứ để tuyển sinh đại học, cao đẳng. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã triển khai nhiều giải pháp mới để ngăn ngừa tiêu cực, như: Tăng cường lực lượng giám sát, lắp camera ở 100% các phòng chứa tủ đề thi, bài thi và nơi chấm thi; mã hóa dữ liệu bài thi và đáp án…

Tuy nhiên, chất lượng bài thi môn lịch sử và tiếng Anh tiếp tục là mối lo khi hai năm liền đều có mức điểm trung bình thấp nhất trong các môn của kỳ thi THPT Quốc Gia. Năm nay, môn lịch sử có điểm trung bình là 4,3 và môn tiếng Anh là 4,36. Đây cũng là hai môn có tỷ lệ bài thi đạt điểm dưới trung bình cao nhất, trong đó môn lịch sử là 70,01%, còn môn tiếng Anh là 68,74%. So với năm trước, số bài thi đạt điểm dưới trung bình đã giảm đáng kể (môn lịch sử giảm hơn 12%, môn tiếng Anh giảm 9,5%), song thực tế này vẫn đáng lo ngại. Làm thế nào để nâng chất lượng dạy học ở hai môn này là vấn đề đang được mổ xẻ, tìm giải pháp.

Vấn đề then chốt là chất lượng đội ngũ giáo viên 

Kỳ thi trung học phổ thông quốc gia 2019 đã diễn ra nghiêm túc và thực chất

Nhiều nguyên nhân khiến điểm thi của môn lịch sử trong kỳ thi THPT Quốc Gia 2019 thấp đã được chỉ ra, trong đó, nguyên nhân chính là nhận thức về vai trò của môn học còn hạn chế, dẫn đến sự thiếu quan tâm đầu tư của nhà trường, giáo viên và học sinh đối với môn học.

Để cải thiện chất lượng dạy và học môn lịch sử, việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên được coi là vấn đề then chốt. Cô giáo Lê Thu Huyền, Trường THPT Sơn Tây, thị xã Sơn Tây (Hà Nội) nhận định: Sự quan tâm dành cho môn lịch sử trong mỗi nhà trường có sự khác biệt, nên phần nào ảnh hưởng đến chất lượng đầu tư cho môn học của giáo viên. Cải thiện được vấn đề này chính là tạo động lực, niềm tin cho giáo viên lịch sử.

Bên cạnh đó, bản thân giáo viên giảng dạy môn lịch sử cũng phải quan tâm đầu tư cho từng giờ lên lớp để môn học có sức hút với học trò. Cô giáo Lê Thị Mỹ Dung, Trường THPT Phan Đình Phùng, quận Ba Đình (Hà Nội) chia sẻ: Thay vì việc đọc - chép các số liệu khô cứng, giáo viên cần “thiên biến vạn hóa” để học sinh thuộc nhanh, nhớ lâu, trong đó có việc lồng ghép các câu chuyện kể, liên kết với các sự kiện thực tế… Môi trường học tập cũng nên “mở” hơn thông qua các hoạt động ngoại khóa, thay vì chỉ bó hẹp trong khuôn viên lớp học.

Về giải pháp nâng cao chất lượng học tập ở môn tiếng Anh, vấn đề giáo viên cũng là then chốt nhưng lại ở một khía cạnh khác. Bà Nguyễn Thị Mai Hữu, Giám đốc Đề án Ngoại ngữ quốc gia cho biết, sắp tới, khi thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới, toàn bộ học sinh sẽ phải học chương trình tiếng Anh hệ 10 năm, tức là học sinh sẽ bắt buộc học tiếng Anh từ lớp 3 và phải đạt trình độ B1 vào năm lớp 12. Bởi vậy, số lượng và chất lượng giáo viên đang là bài toán nan giải. Thiếu giáo viên tiếng Anh không chỉ ở vùng xa, địa phương khó khăn, giáo viên chưa đạt chuẩn xảy ra ở cả những thành phố lớn.

Ngay tại Hà Nội, dù tỷ lệ bài thi môn tiếng Anh đạt điểm dưới trung bình thấp hơn tỷ lệ trung bình của cả nước gần 13%, song Thủ đô cũng đang gặp nhiều khó khăn về sự chênh lệch chất lượng giữa các địa bàn. Ông Ngô Viết Thành, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Cự Khê, huyện Thanh Oai mong muốn nhà trường sẽ được quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học tiếng Anh để giáo viên của trường bớt phải “dạy chay”, tạo tiền đề nâng chất lượng học tập cho học sinh từ cấp tiểu học.